‘Netflix’ voor 3D-operatiefilms spijkert artsen bij

Het Amsterdamse bedrijf Incision is een soort Netflix voor 3D-films van operaties. Medisch specialisten worden ermee bijgespijkerd in de kneepjes van het vak.

Arts Eva Andriessen kijkt op haar monitor naar een kluwen darmen. “Een tumor van de endeldarm,” verduidelijkt ze. “Dit is het begin van de operatie. Ze zijn de darmen aan het vrijmaken.”

Straks zal te zien zijn hoe de chirurg de hele bekkenbodem met anus eruit haalt, dichtmaakt en een stoma terugplaatst. Andriessen heeft uren beeldmateriaal en de taak dit terug te brengen tot een handzaam kwartiertje. Ook schrijft ze elke stap in de operatie uit.

Zij doet de inhoud, vervolgens gaat dit ‘ruwe werk’ naar een editor die het in een 3D-jasje giet. Uiteindelijk ligt er een instructievideo met beeld, tekst en een voice-over die vertelt welke handeling te zien is en waar de chirurg op moet letten.

“Als het gevaar is dat je een bepaalde zenuw doorsnijdt, dan kunnen we dat in 3D laten zien, door die zenuw daarachter te laten oplichten,” zegt directeur Ritsaart van Montfrans. “Sommige klanten zeggen: het is een soort tomtom van het lichaam.”

Uit de tijdcapsule
Van Montfrans staat in het kantoor van Incision in het Tropeninstituut op de Mauritskade. Hier ontmoeten werelden elkaar. Oud en nieuw om te beginnen. Onder de historische kaarten van Indonesië worden de nieuwste operatietechnieken afgespeeld.

En naast de lambrisering uit 1926 ligt een VR bril, alsof die door een tijdcapsule is gebracht. En verder: dokter treft visual ­effects-specialist – ook twee werelden die elkaar nooit kruisen, behalve hier. Van de achttien ­medewerkers is twee derde arts of chirurg.

Bij Incision geloven ze heilig in digitaal opleidingsmateriaal. Anatomie nieuwe stijl. De snijzaal anno 2018. Het bedrijf staat hier niet alleen in. AMC en VUmc bouwen samen in Zuidoost een grote techkliniek met twaalf operatie­kamers en meerdere simulatoren waar jaarlijks circa 3000 medisch specialisten hun operatievaardigheden kunnen oefenen, zonder dat daar patiënten mee gemoeid zijn.

Als een specialist de operatiekamer op komt, moet hij maximaal getraind zijn, is het idee. Uiteindelijk wil Incision ook instrumenten koppelen aan de video’s, zodat chirurgen ‘droog’ kunnen oefenen. Maar de eerste stap is het filmen van de operaties.

De teller staat op 231 films. Als Incision Academy echt alle operaties in beeld zou brengen dan komen ze uit op circa 800 tot 1000 video’s. Dat, zegt Van Montfrans, is nou ook weer niet de bedoeling. “We beginnen met de 90 procent meest uitgevoerde operaties.”

Inhaalslag
Het bedrijf heeft contracten met 25 ziekenhuizen in Indonesië, India, Turkije, Kenia, Ghana en Nederland. De video’s worden daar gebruikt om medisch specialisten op te leiden. Uit deze mid-income landen is veel belangstelling, zegt Van Montfrans.

“In Indonesië is het aantal chirurgen per hoofd van de bevolking de helft van het Westen. Ze hebben een ongelooflijke inhaalslag te maken. Tegelijkertijd moeten ze vol aan de bak om te opereren en hebben ze erg weinig tijd om studenten te begeleiden.”

Kritisch
Wereldwijd zijn artsen bezig met de vraag: hoe kun je efficiënter opleiden? Er worden steeds meer nieuwe technieken ingezet, maar, zegt Van Montfrans: er is een ook grote instinker. Dat geldt voor VR-simulaties waarbij chirurgen een operatie oefenen alsof ze echte instrumenten in hun handen hebben.

“Uit onderzoek is gebleken dat als de verschillen te groot zijn tussen het ‘droog’ oefenen en het echte werk, dat averechts werkt. Dan ben je juist verkeerd bezig.”

Daarom zijn de chirurgen uiterst kritisch op de inhoud. “Als een chirurg een structuur ziet die niet klopt, dan zijn ze meteen weg. Alles moet perfect zijn.”

Chirurgen die de operaties uitvoeren worden dus ook nauw betrokken bij de films.

Ook is de zoektocht naar de beste operatiemethode lastig. Want hoe bepaal je welke operatietechniek de beste is?

Daar gaat veel overleg met medisch specialisten en (internationale) beroepsverenigingen aan vooraf, zegt Van Montfrans. “Dat is ook vooral de bedoeling. Het moet een inter­nationaal chirurgieplatform worden.”

Bron: Het Parool

Rate this post